Om een gevoel te krijgen over hoe iets leeft is voor mij Google vaak een eerste indicatie. Zo is Risk en Sport ontstaan. Voerde je ‘risicomanagement in de sport’ in als zoekterm, kreeg je niet of nauwelijks hits. Dus nu maar eens op ‘MVO-beleid in de sport’ gezocht. De resultaten vallen niet mee en zijn soms al van oudere datum ( 2016, 2018).  Ergens ving ik het geluid op dat een MVO-beleid niet echt nodig is, de sport levert in zijn aard al een belangrijke bijdrage aan een leefbare maatschappij.

Een beleid Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is iets voor sterk winstgedreven ondernemingen, als tegenhanger voor hun mogelijk te sterke focus om die winst te realiseren met alle maatschappelijk ongewenste effecten van dien. Dat gaan we zeker niet tegenspreken. Maar dat zou sportorganisaties er niet van moeten weerhouden beleid te formuleren. Onze indruk is dat veel zaken die dit onderwerp raken situationeel worden opgepakt, soms ‘incidentdriven’ zijn. Duurzaamheid van sportaccommodaties stond ook voor de energiecrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne best in de belangstelling en er zijn vele voorbeelden van mooie initiatieven op dat terrein. Pas tijdens en na de energiecrisis,  toen fors hogere energienota’s sommige sportverenigingen en- organisaties in de problemen brachten,  kwam er een stroomversnelling op gang.

MVO-beleid is gebaseerd op drie pijlers: Profit (soms wel vervangen door Prosperity), Planet en People.  Al deze drie pijlers komen terug in een volwassen MVO-beleid en dienen ook in samenhang te worden bezien. Ze zijn een goede weergave van de normen en waarden die een organisatie uitdraagt. Je mag verwachten dat een goed uitgewerkt MVO-beleid, dat ook aantoonbaar in de praktijk wordt toegepast, leidt tot een veiliger werk- en sportklimaat (toch een hot thema in de sportwereld). Natuurlijk kan dat ook tot confronterende situaties leiden. Als je de ‘P’ van People serieus neemt, moet je ook duidelijke uitspraken doen over waar je grens ligt bij het meedoen aan sportevenementen in dictatoriale regimes, waar overduidelijk de mensenrechten worden geschonden.

Een belangrijk element bij het ontwikkelen van een MVO-beleid is het draagvlak bij je leden. Wat vinden zij belangrijk? Natuurlijk krijg je hier geen eenduidige antwoorden op. Een belangrijk deel van de leden vindt dat investeren in duurzame sportaccommodaties belangrijk is, maar die groep wordt kleiner als dat tot hogere contributies gaat leiden of ten koste gaat van het budget topsport of het aanbod aan sportfaciliteiten (minder openingstijden om energie te besparen). Dat ontslaat u echter, naar onze mening, niét van het hebben van een integraal MVO-beleid.

ESG-risico’s bij sportorganisaties

Hiervoor hadden we het over het Beleid Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Risk en Sport zou Risk en Sport niet zijn als we dat niet vertalen naar het risicoperspectief.  We hebben het hier dan over de zogenaamde ESG-risico’s. ESG staat voor E= environmental , S= social, en G= governance.  Wederom Google gebruikt als indicator hoe dit op het netvlies staat in de sportwereld. Met een paar keren het woord ‘sport’ in verschillende verbanden naast ESG gebruikt (sport, sportorganisatie, sportwereld) kwam er eerst helemaal niets, maar kwam uiteindelijk toch nog twee interessante zaken naar voren. Op de eerste plaats de sport survey 2023 van PWC (https://www.pwc.co.uk/hospitality-leisure/documents/sports-survey-2023.pdf), die deze organisatie periodiek uitvoert. Daarin wordt aandacht besteed aan ESG-thema’s en wat sportbestuurders wereldwijd er voor belang aan hechten.  Daarnaast vonden we nog iets maar dat werd dan wel bekeken van buiten de sportwereld naar binnen. Het ging over het reputatierisico voor een sponsor om verbonden te worden aan een sportclub/-organisatie waar crimineel geld rond gaat of misstanden voor wat betreft grensoverschrijdend gedrag en dergelijke.

Oh is dat het, zult u als sportbestuurder/ directielid na lezing van de vorige alinea misschien zeggen. U wijst vast op alle risicobeheersingsmaatregelen die u heeft genomen op het terrein van grensoverschrijdend gedrag en een veilig sportklimaat. Klopt dat hier veel en goed werk is verricht de laatste jaren, maar helaas zoals in het voorgaande al benoemd, veelal incident-gedreven en niet als gevolg van een risico-gedreven aanpak.

Ons verzoek aan u is dan ook (en we willen daarbij natuurlijk helpen): breng alle relevante ESG-risico’s in kaart en kijk welke maatregelen u kunt en wilt nemen om die risico’s te beheersen en vooral welke risico’s u acceptabel vindt om daar weinig of minder aan te doen (uw zogenaamde risk appetite). Het zijn vaak risico’s die de normen en waarden van de organisatie raken en/of de prioriteitsstelling van de strategische doelen weer eens ter discussie stellen. Om u alvast een beetje op weg te helpen, wat risico’s in dit kader.

Environmental:

Wat is het risico dat mijn belangrijkste accommodaties door de klimaatcrisis overstromen of hierdoor anderszins onbruikbaar worden?

Hoe gevoelig is onze tak van sport voor stijgende energiekosten?

Hoe vervuilend is onze tak van sport en hoe gevoelig daarmee voor overheidsingrijpen (lokaal, nationaal en internationaal)?

Social:

Kan ik mijn vrijwilligers een veilige omgeving bieden om hun werk te doen (dit zowel fysiek als sociaal)?

Hoe is de ‘tone at the top’?

Wat is het risico van beïnvloeding door crimineel geld?

Wat is het risico dat mijn organisatie deelneemt aan wedstrijden in landen waar evident mensenrechten worden geschonden?

Wat is het risico dat mijn leveranciers (materialen, sportkleding) betrokken zijn bij schending van mensenrechten of productie onder onacceptabele arbeidsomstandigheden?

Governance:

Wat is het risico

• Van onvoldoende countervailing power binnen de bestuurlijke organisatie?
• Van een verkeerd beloningsbeleid?
• van zelfverrijking of zelfverheerlijking door bestuurders?
• dat onze organisatie het doelwit wordt van milie belangenorganisaties?
• dat we beticht worden van ‘green washing’?
• van niet voldoen aan relevante wet- en regelgeving op ESG-terrein?